Vrijwilligerswerk is vrijwillig en niet-vrijblijvend. De kreet die men hoort uit vele monden. Maar vrijwilligerswerk verandert. In rap tempo. Amper nog bestuur te vinden voor organisaties, stichtingen of verenigingen. En de participatiemaatschappij eist ook haar tol.

Geen school draait meer zonder ouderparticipatie. Geen gemeente meer zonder bewonersinspraak en klankborden en het niet-vrijblijvende werk is de smeerolie in de samenleving. Een wijze oom meldde al eens dat hij als leidinggevende hier zand strooide in de personeelsmachinerie en daar smeerolie. En daar in de loop van zijn werkzame leven een goed gevoel voor had gekregen, wat, waar en wanneer.

Tekort

Toch is er een schreeuwend tekort aan deze niet-vrijblijvende smeerolie. En degene die hun handen uit de mouwen steken dienen de workshop ‘grenzen bewaken in vrijwilligerswerk’ te volgen om er geen burn-out van op te lopen. Waar dan weer vrijwilligers voor worden gezocht om te geven.

Van bovenaf bedenkt men nu betaalde regelgeving om in dit oerwoud van vraag en aanbod structuur aan te brengen. Structuur die zichzelf weer achterhaalt. Die constant verandert in het niet-vrijblijvende werk. Koninkrijkjes die ontstaan en pas je er even niet bij, dan kun je je wonden zelf likken. Want geen Arbo-regels, vakbeweging en bedrijfsarts. En ook geen reïntegratiecoach. Je dient het helemaal op eigen kracht uit te zoeken en ja ik word er voorzichtig van. Te vaak mijn blokhuizenneus gestoten.

Regelgeving jammer

En dat is nu jammer die regelgeving. Het leukst niet-vrijblijvend werk ontstaat spontaan. En als het levensvatbaar is komen er ‘vanzelf’ mensen op af die zich erbij voegen. Met de nodige ruchtbaarheid die je er dan aan dient te geven. Ook zijn er bewegingen zichtbaar van mensen bij één onderwerp. Eén taak, die zij naar goed behoren en verantwoordelijkheidslievend uitvoeren. Waar ze zich betrokken bij voelen.

Voor de vrijwilligersdag op 7 december doe ik een oproep aan de regering om niet te pas en te onpas te roepen om meer participatie in een overbelaste vrijwilligersmaatschappij – en zeker bij de mantelzorgers – maar om te werken aan een verandering in mentaliteit. ‘Geven is het nieuwe hebben’, lees ik bij geluksgoeroes. Geven, vrijblijvend geven, in niet-vrijblijvend werk is een oude waarde nu in een nieuw jasje. Hoogstnoodzakelijk in deze ik-gerichte maatschappij.