Je hebt grote rituelen en je hebt kleine rituelen. Je hebt algemeen erkende rituelen en je hebt zelfverzonnen rituelen. Je hebt hoogtepunten die een ritueel vereisen, maar zeker ook dieptepunten die daarmee gemarkeerd kunnen worden. Je hebt zelfs rituelen bij een dier. Universeel dus die rituelen.

Ten tijde van ega’s en mijn definitieve kinderloosheid, kwam het een beetje in zwang om een ritueel te gaan uitvoeren. Een ritueel, zelfbedacht, die goed voelde. Maar ja, als er geen voorbeeld voor handen is, hoe pak je dat dan aan? Bij trouwen heb je het ritueel van het gemeentehuis en alles er omheen. Je kunt het groots aanpakken, je kunt het klein aanpakken.  Helemaal naar jouw of jullie stijl. Bij een begrafenis of crematie is er ook echt ruimte dit naar eigen inzicht in te vullen. Dat zijn de grote rituelen.

Wij waren er snel uit om na de mislukte behandelingen, dit tastbaar te willen maken. Een schilderij van onze drie katten had onze eerste voorkeur. En die kwam er. En kan ik nog steeds troost uit putten, mede omdat moeder Minet niet meer op deze aarde wandelt. Maar het was niet genoeg. En langzaam maar zeker rijpte bij mij het idee dat ik een gouden hangertje wilde. Met zeven rolling diamonds. Nep-diamonds. Dat wel. Eentje voor elk niet ontloken embryootje. Jaren gedragen, maar nu is het goed. Het kettinkje ligt op een mooie plek en hoef ik niet meer te dragen. Misschien nog eens op een hoogtijdag. Of een herdenkingsdag.

Dieren houden ook van rituelen. Onze Mara zal graag haar achterste naar mij toe keren vooraleer ze op mijn schoot springt. De truc is dan dat ik haar trillende, verwachtingsvolle, hoog opgeheven staart eerst aai. Soms zelfs tot drie keer toe. Daarna is het tijd om zich om te draaien en op mijn schoot te springen. Ze verwacht uiteraard ritueel ge-aai. Diepe snorgeluiden zijn mijn beloning. En bergen los haar.

Met de verhuizing hebben we ook zoiets gedaan. Of je het een ritueel kunt noemen weet ik niet, maar het voelde wel betekenisvol. Na de sleuteloverdracht van het oude pand zijn we met zijn allen een borrel gaan nemen in het tegenoverliggende cafe. Met bitterballen. Daar waar we 11 jaar geleden bij het schilderen en inrichten regelmatig kwamen. En eergisteren hebben we onze eerste echte nieuwe week met een borrel afgesloten bij een dichtbij gelegen restaurant met terras. Je raadt het al: met bitterballen.  Proost! Zo’n mooi magisch, ritueel woord.

Rituelen: het markeert een einde en een begin. De ene keer een triest begin, de andere keer een hoopvol begin. Wij beginnen nu aan het hoopvolle.