Ik hoorde zakenpartner van ega dit woord lang geleden voor het eerst gebruiken: het klaarkomprincipe. Hij doelde op een slordige, supersnelle boekhouder. De man was ook ernstig zenuwachtig, en (te) snel met boekhouden, maar netwerken kon hij als geen ander. Binnen halen van het werk was hij goed in. Afwerken van het geleverde: te snel en vol foutjes, of gewoon veel te laat.

Dit woord is me altijd bijgebleven. Ik vind het een mooi woord. En toepasbaar op heel veel mensen in hun gedrag. Zo had ik lang geleden een hartsvriendin die zei last te hebben van perfectionisme. Ik kreeg van haar een zelf gebreide trui. Leuk kadootje en ik was er blij mee. Na drie keer dragen vielen er al gaten in de naden. De afwerking had dus het klaarkomprincipe omhelst. Hoezo perfectionistisch? Niet op het gebied van afwerken van breisels.

Mijn moedertje zaliger zou zich doodergeren aan slecht afgewerkte naden. Ze was coupeuse geweest. Op de ambachtelijke, perfecte wijze die net na de oorlog in zwang was. En terecht. Ik heb wel wat van mijn moeder, want als je iets doet, doe je het goed. Tot aan haar overlijden, nu negen jaar geleden, vermaakte ze haar kleding. En mopperde over de huidige laksheid. De afwerking werd nauwkeurig over gedaan en naden van broeken werden, met haar dunne benen, ingenomen. Ikzelf zag de noodzaak niet altijd, want als een kledingstuk op is, gooi je het weg. De ene keer met meer nostalgische gevoelens, als de andere keer. Al ben ik niet goed in weggooien.

De huidige maatschappij is toch wel behoorlijk behept met het klaarkomprincipe. Vakmanschap telt niet meer erg mee. De liefde voor een vak. Sociale vaardigheden om je eruit te kunnen kletsen des te meer. Kwaliteit gaat ten onder aan kwantiteit. De huidige managerscultuur is hiervan het bewijs. De manager hoeft geen kennis te hebben van een vak, of voeling te hebben met de werkvloer. In de zorg en het onderwijs is dit het meest voelbaar. Veel vakmanschap gaat daarmee verloren. Ook door de fusies van de bedrijven met grootheidswaanzin. De huidige werkende generaties raken steeds meer behept met het klaarkomprincipe. En de kinderen?